«Τη μια μέρα υπάρχει ζωή… Κι έπειτα, ξαφνικά, υπάρχει θάνατος».

Έτσι ξεκινά αυτός ο πολύ προσωπικός και συγκινητικός στοχασμός του Paul Auster με θέμα την πατρότητα.
Στο πρώτο μέρος του βιβλίου με τίτλο «Πορτρέτο ενός αόρατου ανθρώπου», ο συγγραφέας αποκαλύπτει τις αναμνήσεις και τα συναισθήματά του μετά τον θάνατο του πατέρα του – ενός απόμακρου, ελάχιστα εκδηλωτικού, σχεδόν ψυχρού ανθρώπου. Καθώς φροντίζει για τις υποθέσεις του πατέρα του και σκαλίζει τα υπάρχοντά του, ο Auster ανακαλύπτει ένα οικογενειακό μυστικό: έναν φόνο που χρονολογείται εξήντα χρόνια πριν, ο οποίος θα φωτίσει τον απροσδιόριστο χαρακτήρα του πατέρα του.
Στο δεύτερο μέρος, με τίτλο το «Βιβλίο της μνήμης», η οπτική γωνία μετατοπίζεται από την ταυτότητα του Auster ως γιου στον ρόλο του ως πατέρα. Μέσα από ένα μωσαϊκό εικόνων, συμπτώσεων και συνειρμών ο αφηγητής, ο Α., συλλογίζεται τον χωρισμό του από τον δικό του γιο, τον ετοιμοθάνατο παππού του, αλλά και τη μοναχική φύση της αφήγησης και της συγγραφής.
Το τρίτο μέρος είναι μια συνέντευξη του ίδιου του συγγραφέα στην πανεπιστημιακό I. B. Siegumfeldt με θέμα την Επινόηση της μοναξιάς, περίπου τριάντα χρόνια μετά την έκδοση του βιβλίου, η οποία δημοσιεύεται για πρώτη φορά στην παρούσα έκδοση.

«Η Επινόηση της μοναξιάς είναι ένα βιβλίο για έναν άνδρα μόνο σ’ ένα δωμάτιο, και συγκεκριμένα για εμένα. Αυτό που συμβαίνει όταν είσαι μόνος είναι ότι καταλαβαίνεις πως εντός σου κατοικούν κι άλλοι. Εντός σου κατοικούν κι άλλοι και εσύ υπάρχεις ως άτομο μόνο σε συσχετισμό με τους άλλους».
Paul Auster