Εκπαιδευτικά - Εγκυκλοπαίδειες

Η ανθρώπινη συμβίωση διέπεται από κανόνες κοινωνικούς, παραδοσιακούς, θρησκευτικούς, οικογενειακούς και κανόνες δικαίου. Η διαφορά των κανόνων δικαίου από τους υπόλοιπους είναι ότι η τήρησή τους είναι αναγκαστική, καθώς διασφαλίζεται με κυρώσεις από την πολιτεία, μέσω των οργάνων της διοίκησης και της δικαιοσύνης (π.χ. πρόστιμα, καταδίκη για κάποιο αδίκημα).

Ένας κανόνας δικαίου αποτελείται από δύο στοιχεία: α) ορίζει μια συμπεριφορά ως υποχρεωτική και β) προβλέπει κυρώσεις σε περίπτωση παράβασής της. Η συμπεριφορά καθορίζεται γενικά και αφηρημένα, αναφέρεται δηλαδή σε αόριστο αριθμό προσώπων και καταστάσεων, έτσι ώστε να καταλαμβάνει εκ των προτέρων κάθε συγκεκριμένη περίπτωση που μπορεί να υπαχθεί σε αυτή. Επιπλέον, η τήρησή της επιβάλλεται εξαναγκαστικά. Για παράδειγμα, στο άρθρο 653 του Αστικού Κώδικα (Α.Κ.) ορίζεται ότι: "ο εργοδότης έχει υποχρέωση να καταβάλει το συμφωνημένο ή το συνηθισμένο μισθό". Αυτό σημαίνει ότι αν σε μια οποιαδήποτε εργασιακή σχέση ο εργοδότης δεν καταβάλλει το μισθό, ο εργαζόμενος μπορεί να προσφύγει στα δικαστήρια για να τον εξαναγκάσει.

Οι κανόνες δικαίου διαφέρουν λοιπόν από τους άλλους κανόνες κατά το ότι η εφαρμογή τους εξασφαλίζεται με κυρώσεις της πολιτείας. Αντίθετα, η μη τήρηση των επιταγών της ηθικής, της θρησκείας ή της ευπρέπειας, επαφίεται στη βούληση του ατόμου και μπορεί να έχει επιπτώσεις μόνο στην κοινωνική του ζωή, χωρίς να συνεπάγεται κρατικές-έννομες κυρώσεις.