Λίστα αντικειμένων
Η συγγραφή της "Διαφορικής διάγνωσης" ξεκίνησε πριν από τριάντα οκτώ χρόνια. Το βιβλίο κυκλοφόρησε για πρώτη φορά τον Ιούλιο του 1977 από τις εκδόσεις Γρηγορίου Παρισιάνου, με τίτλο "Διαφορική Διάγνωσις επί τη Βάσει των Κυρίων Κλινικών Εκδηλώσεων". Το 1981 εγκρίθηκε η διανομή του στους τελειοφοίτους της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και έκτοτε διανέμεται ως διδακτικό σύγγραμμα μέχρι σήμερα. Οκτώ χρόνια μετά την πρώτη έκδοση κυκλοφόρησε η δεύτερη και δεκατέσσερα χρόνια αργότερα ήρθε η σειρά της τρίτης. Επιπλέον δεκατέσσερα χρόνια μεσολάβησαν μέχρι την τέταρτη έκδοση - αυτή που κρατά στα χέρια του ο αναγνώστης.
Η ουσιώδης διαφορά της τέταρτης έκδοσης από τις τρεις προηγούμενες - και κυρίως τις δυο πρώτες - σχετίζεται με τη σύγχρονη τάση της εγκατάλειψης της παθοφυσιολογίας ως βάσης της ιατρικής συλλογιστικής και της αντικατάστασής της από τη νέα αντίληψη για τη λήψη ιατρικών αποφάσεων, τη γνωστή ως ιατρική βασισμένη σε ενδείξεις (evidence based medicine). Σήμερα, για τη λήψη ιατρικών αποφάσεων δεν απαιτείται τόσο η γνώση των μηχανισμών πρόκλησης παθολογικών διαταραχών, όσο η αξιοποίηση ποσοτικών πληροφοριών (σχετικών, π.χ., με τον επιπολασμό και την επίπτωση μιας νόσου ή την ευαισθησία και την ειδικότητα μιας διαγνωστικής μεθόδου), που διευκολύνουν τη "διαχείριση της αβεβαιότητας", που χαρακτηρίζει το κλινικό ιατρικό έργο. Τέτοιες πληροφορίες παρέχονται σε κάθε ευκαιρία από τις σελίδες του βιβλίου, σε αντικατάσταση των εκτενών παθοφυσιολογικών περιγραφών, που αφθονούσαν στις προηγούμενες (και ιδίως τις δυο πρώτες) εκδόσεις. Επιπροσθέτως, στο εισαγωγικό κεφάλαιο αναπτύσσονται συνοπτικά οι βασικές αρχές που διέπουν τη μέθοδο της διαγνωστικής διαδικασίας που βασίζεται σε ενδείξεις (evidence based diagnosis).
Η εικονογράφηση του βιβλίου είναι πλουσιότερη σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκδόσεις και είναι εξ ολοκλήρου ανανεωμένη. Η επιλογή των σχημάτων και των εικόνων έγινε με μοναδικό γνώμονα τη συμπλήρωση της σαφήνειας των κειμένων που παραπέμπουν σ' αυτά.
Oι σημειώσεις στο κάτω μέρος των σελίδων προσφέρουν διευκρινίσεις σε θέματα που αναφέρονται στο κείμενο, αλλά και πληροφορίες για εκείνους, που (όπως και ο συγγραφέας) νοιώθουν περιέργεια για ζητήματα που δεν σχετίζονται άμεσα με την άσκηση της Ιατρικής. Ποια ήταν, π.χ., τα πρόσωπα με τα ονόματα των οποίων ονομάζουμε ακόμα και σήμερα συνήθη νοσήματα (ποιος ήταν ο Hodgkin, ο Parkinson ή ο Alzheimer) ή τα πρόσωπα τα ονόματα των οποίων χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε σε συνήθεις διαγνωστικές τεχνικές (όταν μιλούμε, π.χ., για χρώση Gram ή δερμοαντίδραση Mantoux). Κι ακόμα, ποια σχέση έχει η καρδιακή αρρυθμία torsades des pointes με το κλασικό μπαλέτο; Και εν πάση περιπτώσει, ίσως δεν είναι τελείως άχρηστη για τον φοιτητή της Ιατρικής ή το νέο γιατρό η γνώση, ότι τα τελευταία δώδεκα χρόνια, οι ρευματολόγοι αποφεύγουν να αναφέρονται στην αντιδραστική αρθρίτιδα με την καθιερωμένη παλαιότερα ονομασία της "σύνδρομο Reiter" (έτσι τη διδάσκαμε στους φοιτητές), για το λόγο ότι ο Hans Conrad Reiter ήταν ναζί εγκληματίας πολέμου, που διεξήγαγε απάνθρωπα πειράματα σε κρατουμένους του στρατοπέδου του Buchenwald.
Η ουσιώδης διαφορά της τέταρτης έκδοσης από τις τρεις προηγούμενες - και κυρίως τις δυο πρώτες - σχετίζεται με τη σύγχρονη τάση της εγκατάλειψης της παθοφυσιολογίας ως βάσης της ιατρικής συλλογιστικής και της αντικατάστασής της από τη νέα αντίληψη για τη λήψη ιατρικών αποφάσεων, τη γνωστή ως ιατρική βασισμένη σε ενδείξεις (evidence based medicine). Σήμερα, για τη λήψη ιατρικών αποφάσεων δεν απαιτείται τόσο η γνώση των μηχανισμών πρόκλησης παθολογικών διαταραχών, όσο η αξιοποίηση ποσοτικών πληροφοριών (σχετικών, π.χ., με τον επιπολασμό και την επίπτωση μιας νόσου ή την ευαισθησία και την ειδικότητα μιας διαγνωστικής μεθόδου), που διευκολύνουν τη "διαχείριση της αβεβαιότητας", που χαρακτηρίζει το κλινικό ιατρικό έργο. Τέτοιες πληροφορίες παρέχονται σε κάθε ευκαιρία από τις σελίδες του βιβλίου, σε αντικατάσταση των εκτενών παθοφυσιολογικών περιγραφών, που αφθονούσαν στις προηγούμενες (και ιδίως τις δυο πρώτες) εκδόσεις. Επιπροσθέτως, στο εισαγωγικό κεφάλαιο αναπτύσσονται συνοπτικά οι βασικές αρχές που διέπουν τη μέθοδο της διαγνωστικής διαδικασίας που βασίζεται σε ενδείξεις (evidence based diagnosis).
Η εικονογράφηση του βιβλίου είναι πλουσιότερη σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκδόσεις και είναι εξ ολοκλήρου ανανεωμένη. Η επιλογή των σχημάτων και των εικόνων έγινε με μοναδικό γνώμονα τη συμπλήρωση της σαφήνειας των κειμένων που παραπέμπουν σ' αυτά.
Oι σημειώσεις στο κάτω μέρος των σελίδων προσφέρουν διευκρινίσεις σε θέματα που αναφέρονται στο κείμενο, αλλά και πληροφορίες για εκείνους, που (όπως και ο συγγραφέας) νοιώθουν περιέργεια για ζητήματα που δεν σχετίζονται άμεσα με την άσκηση της Ιατρικής. Ποια ήταν, π.χ., τα πρόσωπα με τα ονόματα των οποίων ονομάζουμε ακόμα και σήμερα συνήθη νοσήματα (ποιος ήταν ο Hodgkin, ο Parkinson ή ο Alzheimer) ή τα πρόσωπα τα ονόματα των οποίων χρησιμοποιούμε για να αναφερθούμε σε συνήθεις διαγνωστικές τεχνικές (όταν μιλούμε, π.χ., για χρώση Gram ή δερμοαντίδραση Mantoux). Κι ακόμα, ποια σχέση έχει η καρδιακή αρρυθμία torsades des pointes με το κλασικό μπαλέτο; Και εν πάση περιπτώσει, ίσως δεν είναι τελείως άχρηστη για τον φοιτητή της Ιατρικής ή το νέο γιατρό η γνώση, ότι τα τελευταία δώδεκα χρόνια, οι ρευματολόγοι αποφεύγουν να αναφέρονται στην αντιδραστική αρθρίτιδα με την καθιερωμένη παλαιότερα ονομασία της "σύνδρομο Reiter" (έτσι τη διδάσκαμε στους φοιτητές), για το λόγο ότι ο Hans Conrad Reiter ήταν ναζί εγκληματίας πολέμου, που διεξήγαγε απάνθρωπα πειράματα σε κρατουμένους του στρατοπέδου του Buchenwald.
