Ιατρική

Ένα από τα πιο σημαντικά κλινικά κείμενα το οποίο έγραψε ο Freud στα 70 του χρόνια, αναθεωρώντας τις ως τότε απόψεις του για το ακανθώδες ζήτημα του άγχους. Εδώ διατυπώνει τη λεγόμενη δεύτερη θεωρία του για το άγχος, αναφερόμενος σε παιδικό άγχος, άγχος επί πραγματικού, νευρωτικό άγχος, αυτόματο άγχος και κυρίως στο άγχος ως σήμα κινδύνου απέναντι σε κάθε απειλητική κατάσταση, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε αναστολή ή σε διαμόρφωση συμπτώματος έχοντας ως έδρα του το εγώ.

Το αίσθημα του άγχους εμφανίζει μερικά χαρακτηριστικά, η διερεύνηση των οποίων υπόσχεται να μας διαφωτίσει περαιτέρω. Το άγχος διατηρεί μιαν απαραγνώριστη σχέση με την αναμονή· είναι άγχος απέναντι σε κάτι. Μ’ αυτό συνδέεται ένας χαρακτήρας απροσδιοριστίας και απουσίας αντικειμένου· η ορθή χρήση της γλώσσας αλλάζει μάλιστα το όνομά του όταν το άγχος βρίσκει ένα αντικείμενο, και το αντικαθιστά τότε με τον φόβο. Πέρα από τη σχέση του με τον κίνδυνο, το άγχος έχει επιπλέον και μια άλλη σχέση, εκείνη με τη νεύρωση, την οποία προσπαθούμε εδώ και πολύ καιρό να διευκρινίσουμε. Τότε ανακύπτει το ερώτημα γιατί δεν είναι όλες οι αντιδράσεις άγχους νευρωτικές, γιατί αναγνωρίζουμε τόσο πολλές ως φυσιολογικές· η διαφορά εντέλει μεταξύ νευρωτικού άγχους και άγχους επί πραγματικού απαιτεί μια σε βάθος ανάλυση.
Sigmund Freud